กำแพงแสน : นกตบยุงเล็ก

กำแพงแสน : นกตบยุงเล็ก

มีนกธรรมดาชนิดหนึ่ง ที่เราเคยคิดว่า ในชีวิตไม่น่าจะมีโอกาสถ่ายภาพมันได้
เพราะในอดีต เราเห็นคนที่ถ่ายมาได้ คือถ่ายตอนมันบินหากินในกลางคืน
ที่มันออกมาหากินแมลงที่ออกมาเล่นแสงไฟตามท้องถนน
หานกในเวลากลางคืนว่ายาก จะถ่ายนกบินในเวลากลางคืนจะยากขนาดไหน

แล้วทำไมไม่มีใครถ่ายมันตอนกลางวัน
ก็เพราะว่ามันหายาก
ที่แปลตรงตัวเลยว่า แทบจะมองไม่เห็นตัวเลย
นั่นคือ นกตบยุงเล็ก

มีชื่อภาษาอังกฤษว่า Indian nightjar
แยกจากนกตบยุงป่าโคก จากลวดลายสีขาวที่ใต้ปาก
แต่เราไม่สามารถแยกมันออกจากนกตบยุงหางยาวได้
เพราะไม่ได้ถ่ายในมุมที่เห็นหางมันชัด หรือกำลังบินอยู่

เราพบนกชนิดนี้ในขณะที่เดินไปยังบ่อ 6 เพื่อสำรวจสภาพที่เปลี่ยนแปลงไป
ตามที่เคยเล่าไว้ว่า ที่นี้เคยไปเป็นบ่อน้ำตื้นๆ ที่รกไปด้วยวัชพืช
แต่มันคือตำนาน ของการพบเป็ดหายากในประเทศไทย
ซึ่งภาพปัจจุบันนี้ก็เป็นเพียงบ่อน้ำที่ดูสะอาดตา แต่ว่าไร้ซึ่งชีวิต

บนพื้นดินที่ดูกลมกลืน เราเห็นดวงตากลมโตสีดำ
นั่นทำให้เราต้องยกกล้องสองตาขึ้นมาดู แล้วเราก็ได้พบ
ลำตัวสั้นกลม สีน้ำตาลอ่อน ปีกสีดำ ลวดลายที่พรางไปกับใบไม้
นอนในเวลากลางวัน ออกบินโฉบจับหาแมลงกินในเวลากลางคืน

ในเวลากลางวันชอบนอนอยู่บนพื้น ทำตัวกลมกลืนไปกับสีของใบไม้แห้ง
ถ้าเราเห็นในระยะที่มันยังรู้สึกปลอดภัย ก็จะยังไม่บินหนีไปไหน
กระจายตัวอย่างชุกชุมในพื้นที่แห้งๆ ในประเทศอินเดียและศรีลังกา
ก่อนข้ามมาอย่างเบาบางผ่านพม่า มาตอนเหนือและภาคกลางของไทย
ไปยังกัมพูชา และปากแม่น้ำโขงของเวียดนาม

ขนาดตัวราว 30 ซ.ม. มีการวิวัฒนาการขนทั้งลำตัวให้นุ่มฟู
เพื่อจะได้ลดเสียง ปีกที่มีรูปร่างสั้นเพื่อปรับองศาการบินได้อย่างรวดเร็ว
ปากที่สั้น แต่กว้างเพื่อการโฉบจับแมลงได้ง่าย

และยังมีขนใต้ปากที่เรียกว่า rictal bristles ซึ่งคล้ายเส้นแปรง
มีหน้าที่เพื่อสร้างการรับรู้กับสิ่งต่างๆ เพื่อใช้สัมผัสในการจับแมลง
และสุดท้ายคือดวงตาที่มีขนาดใหญ่ เมื่อเทียบกับขนาดลำตัว
ที่เต็มไปด้วย rod cells ทำให้สามารถมองเห็นได้ดีในที่มืดๆ
และนี่ก็เป็นนกชนิดสุดท้ายที่เราได้มา ด้วยความประหลาดใจ

นกธรรมดาที่ไม่คิดว่าในชีวิตนี้จะได้เห็นมันจริงๆ
ซึ่งหากไปดูใน e-birds ก็มีภาพไม่มาก อย่างที่เราเกริ่นไป
นอกจากที่กำแพงแสนแล้ว ก็จะมีพุทธมณฑลที่มีคนได้ถ่ายได้
ในขณะที่เลี้ยงลูกอยู่บนสนามหญ้า นอกนั้นก็จะเป็นภาพตามถนนริมป่าข้างทาง

.
ที่มา : ขอขอบคุณเรื่องและภาพจาก
ผู้ชายในสายลมหนาว
https://www.bloggang.com/viewdiary.php?id=nontree&month=06-2025&date=12&group=22&gblog=159
.

(จบเรื่อง นก ครับ)