Smile Siam มาร่วมกันคืน "สยามเมืองยิ้ม" กลับสู่บ้านเรากันนะครับ ...
หมวดหมู่ทั่วไป => สาระน่ารู้ => Topic started by: ppsan on 06 November 2025, 21:00:44
-
เหตุใด 1 ชั่วโมง จึงมี 60 นาที
https://www.blockdit.com/posts/68d8ba6ac0a34c8aa34f119f
Timeless History (ประวัติศาสตร์ไร้กาลเวลา)
29 ก.ย. เวลา 11:20 • ประวัติศาสตร์
(https://t1.blockdit.com/photos/2025/09/68da086709165580e3d1017e.jpg)
เหตุใด 1 ชั่วโมงจึงมี 60 นาที
นานก่อนที่เสียงติ๊กของนาฬิกาหรือหน้าจอดิจิทัลจะเข้ามากำหนดวันเวลา มนุษย์เคยเงยหน้ามองฟากฟ้าเพื่อหาคำตอบและแนวทาง หนึ่งในนักดูดาวกลุ่มแรกๆ คือชาวสุเมเรียนและบาบิโลเนียนแห่งเมโสโปเตเมีย อารยธรรมที่รุ่งเรืองริมฝั่งแม่น้ำไทกริสและยูเฟรติสเมื่อกว่า 4,000 ปีก่อน
คนเหล่านี้คือชาวนา นักบวช และผู้สังเกตการณ์ท้องฟ้า ผู้มีจิตวิญญาณลึกซึ้งและแนวคิดทางคณิตศาสตร์ที่ล้ำสมัย
และนี่คือจุดที่เรื่องราวเริ่มน่าสนใจ
ชาวบาบิโลเนียนมีวิธีนับเลขเฉพาะตัว แทนที่จะใช้ระบบฐานสิบอย่างที่เราคุ้นเคย พวกเขากลับใช้ระบบ “เลขฐานหกสิบ” หรือ ”Sexagesimal“
(https://t1.blockdit.com/photos/2025/09/68da08a1055e4a830cb78a36.jpg)
ไม่มีใครรู้แน่ชัดว่าทำไม แต่เชื่อกันว่าอาจเกิดจากการผสมผสานระหว่างการนับด้วย 10 นิ้วมือและ 12 ข้อนิ้วมือ (ข้อละ 3 บน 4 นิ้ว ไม่รวมนิ้วหัวแม่มือ) การรวมกันของ 10 และ 12 จึงนำไปสู่ 60 ตัวเลขที่สวยงามและแบ่งได้ง่ายด้วย 2, 3, 4, 5 และ 6
เรียกได้ว่าทั้งใช้งานได้จริงและมีเสน่ห์ราวกับเวทมนตร์
ลองจินตนาการถึงนักบวชชาวบาบิโลเนียนยืนอยู่บนยอดวิหารขั้นบันไดใต้แสงดาวระยิบระยับ คอยเฝ้าสังเกตการเคลื่อนตัวของดวงดาวบนท้องฟ้า สวรรค์ดูเป็นระเบียบ เต้นเป็นจังหวะที่คงที่ กลางวันไหลเข้าสู่กลางคืน ฤดูกาลหมุนเวียนสู่ปี ทำความเข้าใจกับการเต้นรำอันเป็นนิรันดร์นี้ พวกเขาจึงแบ่งวงกลมของท้องฟ้าออกเป็น 360 องศา (บางทีอาจเพราะในสมัยนั้นปีหนึ่งมีราว 360 วัน) และวงกลมอันศักดิ์สิทธิ์นี้เองที่สะท้อนความรักในเลข 60 ของพวกเขา
(https://t1.blockdit.com/photos/2025/09/68da08d209165580e3d13b06.jpg)
ข้ามเวลามายังสมัยอียิปต์โบราณ ชาวอียิปต์แบ่งเวลากลางวันและกลางคืนเป็น 12 ช่วงต่อหนึ่งรอบวัน อ้างอิงจากนาฬิกาแดดและนาฬิกาดาว ระบบ 12 ชั่วโมงกลางวันและ 12 ชั่วโมงกลางคืนนี้ค่อยๆ แทรกซึมเข้ามาเป็นหัวใจของการนับเวลาในสังคมมนุษย์
ต่อมา ชาวกรีกก็สืบสานแนวคิดนี้ โดย “ฮิปพาร์คัส (Hipparchus)” นักดาราศาสตร์ผู้ยิ่งใหญ่ในยุค 200 ปีก่อนคริสตกาล ได้ผสานการแบ่งวันของอียิปต์กับระบบฐานหกสิบของบาบิโลเนียน โดยนำการแบ่งเหล่านี้มาประยุกต์ใช้กับเวลา แบ่งหนึ่งชั่วโมงออกเป็น 60 นาที และหนึ่งนาทีเป็น 60 วินาที เหตุผลที่ทำอย่างนั้น ก็เพราะมันได้ผล เพราะ 60 เป็นตัวเลขที่แบ่งย่อยได้ง่าย ช่วยให้งานคำนวณทางดาราศาสตร์ง่ายขึ้นมาก
ตลอดหลายศตวรรษต่อมา แม้อาณาจักรจะล่มสลาย ภาษาและวัฒนธรรมจะเปลี่ยนผัน แต่ชั่วโมงละ 60 นาทีก็ยังคงอยู่ นาฬิกากลไกในยุโรปยุคกลางก็เพียงสืบทอดสิ่งที่บรรพชนได้จารึกไว้ในดวงดาวมาแล้ว
(https://t1.blockdit.com/photos/2025/09/68da08fd235921084d6e18bb.jpg)
ฮิปพาร์คัส (Hipparchus)
ดังนั้น เหตุผลที่หนึ่งชั่วโมงมี 60 นาที ไม่ใช่เพราะมันเป็นวิธีที่สมเหตุสมผลที่สุดหรือเข้าใจง่ายที่สุดเพียงอย่างเดียว แต่เพราะมันเป็นมรดกจากอดีต มรดกจากชาวนา นักบวช และนักดาราศาสตร์ผู้ค้นพบจังหวะแห่งจักรวาลและสลักมันไว้ในกาลเวลา
ทุกครั้งที่คุณเหลือบมองนาฬิกา ขอให้รู้ว่ามันไม่ได้แค่บอกนาที แต่มันกำลังสะท้อนจังหวะที่นักดูดาวเมื่อหลายพันปีก่อนเคยได้ยิน จังหวะที่ไม่ได้จารึกบนกระดาษ หากแต่จารึกไว้บนดวงดาว
.
References:
https://medium.com/@anshafak7/why-does-an-hour-have-60-minutes-not-twelve-or-any-other-number-4cc9912ee26f
https://www.scientificamerican.com/article/experts-time-division-days-hours-minutes/
https://www.theguardian.com/notesandqueries/query/0,5753,-1487,00.html
.