Smile Siam มาร่วมกันคืน "สยามเมืองยิ้ม" กลับสู่บ้านเรากันนะครับ ...
ภาพประทับใจ => ผนังเก่าเล่าเรื่อง => Topic started by: ppsan on 27 September 2025, 09:53:10
-
ใครปลอมเป็นพระพุทธเจ้าหลวง ? (การเสด็จประพาสต้นในรัชกาลที่ 5)
ใครปลอมเป็นพระพุทธเจ้าหลวง ? (การเสด็จประพาสต้นในรัชกาลที่ 5)
ประวัติศาสตร์ไทย
เป็นที่ทราบกันโดยทั่วไปว่า คราวเสด็จประพาสต้นนั้น พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๕ มีพระราชปณิธานแน่วแน่ที่จะใกล้ชิดราษฎรของพระองค์อย่างลึกซึ้ง จึงต้องการเสด็จเป็นการส่วนพระองค์ และทรงกระทำพระองค์เสมือน เป็นเพียงข้าราชการคนหนึ่งเท่านั้น
ในสมัยนั้น ราษฎรส่วนใหญ่คงไม่เคยเห็นพระองค์เท่าใดนัก เพราะการสื่อสารไม่ได้ทันสมัยเท่ายุคปัจจุบัน ไม่มีโทรทัศน์หรือโทรภาพ พระบรมฉายาลักษณ์ของพระองค์ ราษฎรน้อยคนที่จะมีไว้ เพราะการถ่ายภาพสมัยนั้นยังไม่แพร่หลายเท่าที่ควร
แล้วใครกันเล่าที่ต้องแสดงเป็นองค์พระพุทธเจ้าหลวงในคราวเสด็จประพาสต้นแต่ละครั้ง ???
ในหนังสือจดหมายเหตุเรื่องเสด็จประพาสต้นในรัชชกาลที่ ๕ ครั้งแรก และครั้งที่ ๒ พิมพ์ในงานพระราชทานเพลิงศพ มหาเสวกตรี พระยานิพัทธ-ราชกิจ (อ้น นรพัลลภ) วันที่ ๑๗ มีนาคม พ.ศ.๒๔๗๗ มีคำตอบ โดยระบุในใจความตอนหนึ่งว่า….
“...๔.การเสด็จพระราชดำเนินประพาสต้นนั้น มีพระราชนิยมที่จะไม่ให้ใครรู้จักพระองค์ว่าเป็นพระเจ้าแผ่นดิน ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พระยานิพัทธราชกิจ เป็นตัวแทนพระองค์ในบางแห่ง
ส่วนพระองค์ท่าน ทรงกระทำพระองค์เป็นข้าราชการ ซึ่งโดยเสด็จ (คือตามเสด็จ พระยานิพัทธราชกิจ ซึ่งให้คนทั้งหลายเข้าใจว่าเป็นพระเจ้าแผ่นดิน) จนเวลาเสวยพระกระยาหารก็เสวยร่วม แต่ทรงพระมหากรุณากระทำประหนึ่งคารวะ ต่อพระเจ้าแผ่นดิน เช่น มิกล้าทรงนั่งขัดสมาธิ จนพระยานิพัทธราชกิจต้องกราบบังคมทูลอนุญาต จึงจะทรงนั่งขัดสมาธิ เป็นต้น
๕.ครั้งหนึ่งเสด็จพระราชดำเนินทางหัวเมืองฝ่ายเหนือ ทรงพระมหากรุณาโปรดเกล้าฯ จะพระราชทานยศบรรดาศักดิ์แก่พระยานิพัทธราชกิจ ซึ่งเวลานั้นเป็นหลวงศักดิ์นายเวรให้เป็นหัวหมื่น ได้ทรงดำริห์ว่า จะต้องทรงตั้งที่เมืองกษัตริย์ หรือจังหวัดที่เคยเป็นพระนครหลวงจึงจะเป็นการสมควร
เมื่อเสด็จถึงเมืองกำแพงเพชร ซึ่งเป็นเมืองกษัตริย์แต่โบราณ จึงได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานสัญญาบัตรบรรดาศักดิ์ให้เป็นเจ้าหมื่นเสมอใจราช และในการพระราชทานสัญญาบัตรตำแหน่งยศบรรดาศักดิ์หัวหมื่นนั้น โปรดเกล้าฯให้จัดพิธีเป็นการพิเศษด้วย
อนึ่ง ถ้ามีพระราชดำรัสเรียกโดยส่วนพระองค์แล้ว ทรงเรียกว่า “ใจเสมอ” แทนที่จะทรงเรียกว่า เจ้าหมื่นเสมอใจราช”......
พระยานิพัทธราชกิจผู้นี้เองที่ได้รับพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เป็นตัวแทนพระพุทธเจ้าหลวง เป็นผู้ที่มีความซื่อสัตย์ต่อหน้าที่ในราชการ มีความจงรักภักดีต่อพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและเจ้านายที่ได้ทรงอุปถัมภ์ มีความอุสาหะ บากบั่นในหน้าที่ราชการมิได้คิดแก่เหน็ดเหนื่อยแม้ว่าจะป่วยเจ็บก็ตาม
ว่ากันว่า ถ้าไม่ถึงกับขนาดล้มหมอนนอนเสื่อ ก็จะพยายามถึงที่สุดเพื่อไม่ให้ขาดราชการ นับเป็นบุคคลที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ๓ รัชกาล ได้แก่ รัชกาลที่ ๕ รัชกาลที่ ๖ และรัชกาลที่ ๗ ได้ทรงพระมหากรุณาแก่พระยานิพัทธราชกิจเป็นพิเศษ
พระยานิพัทธราชกิจ ถึงแก่อนิจจกรรมด้วยโรคชรา เมื่อวันที่ ๘ ธันวาคม พ.ศ.๒๔๗๗ รวมอายุได้ ๗๗ ปี
(ขอขอบคุณข้อมูลจากหอจดหมายเหตุแห่งชาติ)
ชาคริต เพชรอินทร์ - เรียบเรียง
facebook : ข้าวคำน้ำขัน
ภาพ :สำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ
.
(https://scontent.fbkk24-1.fna.fbcdn.net/v/t1.6435-9/35963879_2080598342203134_6649169360633987072_n.jpg?_nc_cat=103&ccb=1-7&_nc_sid=127cfc&_nc_ohc=PlN5lUur4oEQ7kNvwF-SXYl&_nc_oc=Adk0rANzgHFdrIcpWK9BK-06nbZzO7A0l8vJ7lTiqZNedAWm4A_Ef-jL7RiAwlf61X4&_nc_zt=23&_nc_ht=scontent.fbkk24-1.fna&_nc_gid=gpTB5sZGJYPDQ5fZkkw8NQ&oh=00_AfbSwl_hDMoW0ZycyzgItq2OqX9f8eN0W7GEaRFZxEhJyw&oe=68FDB162)
(https://scontent.fbkk24-1.fna.fbcdn.net/v/t1.6435-9/35682211_2080598402203128_4539767048753905664_n.jpg?_nc_cat=108&ccb=1-7&_nc_sid=127cfc&_nc_ohc=JkaF9w3cqnwQ7kNvwGaunAx&_nc_oc=AdnhUqA8LsUVlBI29geq6cFyyyfNM4Gn9ajPGXYaH-hOoa-amrnVwYapJ_oIWHosrcY&_nc_zt=23&_nc_ht=scontent.fbkk24-1.fna&_nc_gid=XCNmVchZOickIAV4Ze4J-Q&oh=00_AfYq5KjQBgl7n2yGM3sWgrloslQSD3amNuu8M5DwgbXb_w&oe=68FDD018)
(https://scontent.fbkk24-1.fna.fbcdn.net/v/t1.6435-9/35648714_2080598472203121_3567362143424610304_n.jpg?_nc_cat=102&ccb=1-7&_nc_sid=127cfc&_nc_ohc=7FDA1cA3O1UQ7kNvwGhkr17&_nc_oc=AdkJfV1Pfz3DRcwkxAtWd3tXkgx9wlCctbC3Qj7j6NRXrNgr6moMj75Bp9SaxAgrY1A&_nc_zt=23&_nc_ht=scontent.fbkk24-1.fna&_nc_gid=z1msLUZGj7-8P0cMLe6pNA&oh=00_AfbZOf5TJtC0PIZrrBkCwIXAKceZPwJ-61K3KUd510dfKQ&oe=68FDAE76)
(https://scontent.fbkk24-1.fna.fbcdn.net/v/t1.6435-9/35842437_2080598498869785_546036453814042624_n.jpg?_nc_cat=101&ccb=1-7&_nc_sid=127cfc&_nc_ohc=4QDKuWTO70IQ7kNvwG2ZJ8H&_nc_oc=Adl3mcdxMI_zSZOEYs0-_8kZ8Te_wQGGIFgmGJNHnyzy42frwbQB5jKpp6A5cmw7FuA&_nc_zt=23&_nc_ht=scontent.fbkk24-1.fna&_nc_gid=RsUSFYpBlPyA5I_XQ1lzWA&oh=00_AfYj9tmqpV8tzAfSF7etba0ZjNzJTuP3089_Sktb3BcACQ&oe=68FDD3FB)
(https://scontent.fbkk24-1.fna.fbcdn.net/v/t1.6435-9/35927062_2080598528869782_6050925315889299456_n.jpg?_nc_cat=102&ccb=1-7&_nc_sid=127cfc&_nc_ohc=_4bFIrp3aXgQ7kNvwGzS7Fj&_nc_oc=AdnzBxPyZN7w_PmBi_PjHqAVRHRFnmKEG2UI-4d5VkmF4vOUxM7JSrGIEN1fVYhb4n8&_nc_zt=23&_nc_ht=scontent.fbkk24-1.fna&_nc_gid=wa46bNn-hIDLP2Cv5bkNRw&oh=00_AfbDWm8ec6rm9NfUkBUt-aP5uq3LCPeOiLTx3ivPRwfN1A&oe=68FDC6CB)
(https://scontent.fbkk24-1.fna.fbcdn.net/v/t1.6435-9/35682291_2080598575536444_6639821123796074496_n.jpg?_nc_cat=105&ccb=1-7&_nc_sid=127cfc&_nc_ohc=BFf0xHIrr24Q7kNvwFVmCmx&_nc_oc=AdnTxQVvQyNuJYOSJX4Y4VvLyqXta2f8lxu6SLDhkbPa4cr5eZMxmwH6KTIryvSToHE&_nc_zt=23&_nc_ht=scontent.fbkk24-1.fna&_nc_gid=67rRKUldksgF6cXLMd7IvQ&oh=00_AfbJJzg3_DkechOliCpShHEd_5iIHtCM7J9G_TPuJcmj_A&oe=68FDA78E)
(https://scontent.fbkk24-1.fna.fbcdn.net/v/t1.6435-9/35628834_2080598612203107_7670883771876376576_n.jpg?_nc_cat=109&ccb=1-7&_nc_sid=127cfc&_nc_ohc=z8h6qCfn3M0Q7kNvwEfUxS-&_nc_oc=AdnW27wUsCGHTuAshE96I7cCnfbxmNLkmn1nE4Wou46j0d736AkXG1zhDa0UqYzNzyk&_nc_zt=23&_nc_ht=scontent.fbkk24-1.fna&_nc_gid=_iBUWA5UiHuzSKuKZibANA&oh=00_AfYoKbhXI8rd-ouSNJc-1eJFdk8Xm51OMzUVbCy6ipfsOw&oe=68FDC53E)
(https://scontent.fbkk24-1.fna.fbcdn.net/v/t1.6435-9/35835967_2080598668869768_8940354136092704768_n.jpg?_nc_cat=102&ccb=1-7&_nc_sid=127cfc&_nc_ohc=2N3IEJcDj28Q7kNvwE-6Vr8&_nc_oc=AdlYbmZnUSFRz6-TGOPbDHIWWN48asfap8R4Rztk7Pjo25DjbxtXYgI8ZbyaxgoeK5w&_nc_zt=23&_nc_ht=scontent.fbkk24-1.fna&_nc_gid=wIr_in-5aTY2vssmHC7c2A&oh=00_Afbn0F-Yz1ODYq5Y0UwymXjJxeaRTZd4bCjQw4Sc1NgsVA&oe=68FDB7A6)
(https://scontent.fbkk24-1.fna.fbcdn.net/v/t1.6435-9/35779213_2080598715536430_943362985013805056_n.jpg?_nc_cat=101&ccb=1-7&_nc_sid=127cfc&_nc_ohc=Ae9jLsy3akEQ7kNvwHBp7TC&_nc_oc=AdmqKBCGw3sE7Pr-bFrjZ3JGzyuSmBA-JMf9QbpNmK_czeqjfp6qXXCLyFDLIC9nKDM&_nc_zt=23&_nc_ht=scontent.fbkk24-1.fna&_nc_gid=stGonJ-B4pksCoe6syyl2w&oh=00_AfYMIpcyDodDMissHaoAoATZT2FuCRKvxQndjzXmplkI6g&oe=68FDC8D5)
(https://scontent.fbkk24-1.fna.fbcdn.net/v/t1.6435-9/35702293_2080598778869757_154024154369097728_n.jpg?_nc_cat=101&ccb=1-7&_nc_sid=127cfc&_nc_ohc=Mc10VbHj3twQ7kNvwHR4NJV&_nc_oc=Adm-fMGI-zGpy2j1WyTUJrbmZwQ9dROgX2m2ipm5sESvWFYDEpUfFolzam8kputGtsU&_nc_zt=23&_nc_ht=scontent.fbkk24-1.fna&_nc_gid=9wXqAFECtn-OPxqzhLekuQ&oh=00_Afb-w-htJTotmh3b-9EuNaEuYuV1vWLLlNMfPOzIS8qedg&oe=68FDC2DB)
..
(https://f.ptcdn.info/483/054/000/oyyb2qqd2pIICAPGejT-o.png)
(https://f.ptcdn.info/483/054/000/oyyb7kkdsL3CMKEf0OH-o.jpg)
.