บึงบอระเพ็ด : เป็ดปากพลั่ว

บึงบอระเพ็ด : เป็ดปากพลั่ว

ถึงตรงนี้ เราก็สู้แดดยามบ่ายไม่ไหวแล้ว หนีกลับมาขึ้นเรือ
เลยไม่รู้ว่ามีใครเห็นหรือเปล่า ส่วนเรามาเห็นตอนเปิดรูปในคอม
นอกจากภาพที่ถ่ายมาจากนาที่พบเป็ดดำหัวดำ
ยังติดภาพมาตั้งแต่นาที่พบห่านเทาปากชมพูเมื่อเช้าแล้วด้วย

เป็ดปากพลั่ว (northern shoveler) ลักษณะปากมีรูปทรงคล้ายช้อนขนาดใหญ่
เพศผู้ช่วงฤดูผสมพันธุ์ มีหัวสีเขียวเข้ม อกขาว ท้องและสีข้างสีน้ำตาลแดง
เพศเมียมีลำตัวสีน้ำตาลอมเหลือง ขนคลุมปีกด้วยบนสีเทาอมฟ้า
ตัวผู้นอกฤดูผสมพันธุ์ คล้ายตัวเมียแต่ปากดำ

หากถามเรา เชื่อว่าน่าจะเจอกันมานาน ตั้งแต่สมัยกำแพงแสนแล้ว
แต่หากจะนับที่เป็นภาพถ่าย ภาพแรกพบใน e-bird ปี 2545 ที่สงขลา
ส่วนรายงานแรกของสมาคมดูนก พบในปี 2546 ที่บึงบอระเพ็ด
หลังจากนั้นก็มีรายงานเป็นระยะ โดยเฉพาะในรอบสิบปีที่ผ่านมา

มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Spatula clypeata (Linnaeus, 1758)
โดยมีชื่อแรกว่า Anas clypeata ซึ่งบทความ Phylogenetics of
wigeons and allies (Anatidae: Anas): the importance
of sampling multiple loci and multiple individuals

ได้มีการศึกษาพันธุกรรมนกในสกุลนี้
นำไปสู่การแยกออกมาเป็นสกุลใหม่หลายชนิด
เป็ดปากพลั่วจึงถูกย้ายไปอยู่สกุล Spatula ที่ตั้งขึ้นมาตั้งแต่ปี 1822
เป็นภาษาละตินแปลว่า ช้อน โดยมีนกชนิดที่ใกล้ชิดกันคือ
Australasian shoveler

อาศัยอยู่ในพื้นที่ชุ่มน้ำ กระจายตัวอย่างกว้างขวาง ตั้งแต่ยูเรเซีย
ทางตะวันตกของอเมริกาเหนือ และทะเลสาบขนาดใหญ่ของอเมริกา
เมื่อถึงฤดูหนาวนกในอเมริกาเหนือ และในยูเรเซียจะบินลงใต้
ส่วนที่ใกล้กับยุโรปจะบินลงไปยุโรปทางใต้ และตะวันออกกลาง
ส่วนที่อยู่ทางไซบีเรียจะบินลงมายังอินเดียและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

ด้วยพื้นที่กระจายตัวอย่างกว้างขวาง และประชากรที่มีราว 4-5 ล้านตัว
IUCN จัดความเสี่ยงในการสูญพันธุ์อยู่ในระดับ Less concern
สถานะในคู่มือดูนกของไทยคือ uncommon Winter Visitor

ถึงตรงนี้น่าจะมีคำถามในใจ ว่าในพื้นที่เขตร้อนที่มันอพยพหนีหนาวมาอยู่นี้
มีอาหารให้กินได้ตลอดปี แล้วทำไมพวกมันไม่อยู่ที่นี่เสียเลยล่ะ
จะเสียพลังงานในการบินกลับบ้านไปทำไม

เหตุผลคือแม้ในเขตเส้นศูนย์สูตรจะมีอาหารที่อุดมสมบูรณ์หากินได้ตลอดปี
แต่ที่นี่ก็ความหลากหลายทางชีวภาพสูง นำมาซึ่งการแก่งแย่ง
ทั้งการหาอาหาร และพื้นที่ทำรัง นอกจากนี้ยังเต็มไปด้วยนักล่า

ในขณะที่เขตขั้วโลกเหนือที่มีอุณหภูมิบางช่วงเป็นน้ำแข็งนั้น
เมื่อย่างเข้าสู่ฤดูใบไม้ผลิ มันก็คือสรวงสวรรค์
ที่เต็มไปด้วยแมลง พืชและสัตว์น้ำอันอุดมสมบูรณ์
ในพื้นที่กว้างขวางการแก่งแย่งจึงต่ำ และมีนักล่าตามธรรมชาติอาศัยน้อย

นั่นทำให้พวกมันเลือกที่จะบินกลับไป เพื่อจะทำรังวางไข่
ในบ้านที่พวกมันเติบโตขึ้นมานั่นเอง

และนี่ก็คือนก 10 ตัวที่เลือกมาว่าเป็นนกใหม่และน่าสนใจ
อาจจะเห็นว่าเป็น one day trip นี้ราคาอาจจะแพงเมื่อเทียบกับทริปอื่น
แต่สำหรับเรามันเป็นแบบที่ง่าย สะดวก และเหมาะสมกับตัวเรา
แม้จะไม่ได้รูปที่สวยงามแบบคนที่ไปกันเอง แต่ว่าเราก็พึงพอใจแล้ว

.
ที่มา : ขอขอบคุณเรื่องและภาพจาก
ผู้ชายในสายลมหนาว
https://www.bloggang.com/viewdiary.php?id=nontree&month=04-2025&date=23&group=22&gblog=149
.